Zoja Sterlak bohaterka powieści kryminalnej Agnieszki Płoszaj "Bez wyboru" spotyka się w kawiarni z Dawidem Woźniakiem. Mężczyzna przedstawia jej Eleonorę Ritter-Stelmach. Kobieta jest założycielką i prezeską fundacji walczącej o godne upamiętnienie Żydów zamordowanych na rampie kolejowej stacji Olechów. Wśród nich byli jej rodzice - Sara i Jakub. Eli opowiada Zoi o poświęceniu jej rodziny, by uratować żydowską dziewczynkę (przyjęli folkslistę). Opowiada historię ciotki Anieli, która opiekowała się małą. Opowiada również historię powstania obelisku przy ul. Zakładowej w Łodzi. (Fot. w Łódzki baedeker https://baedekerlodz.blogspot.com/).
Legenda "O tym, jak prezydent Mościcki w Spale bywał" Joanny Kiszkis z tomu "Legendy województwa łódzkiego" to opowieść o pobytach w Spale prezydenta Mościckiego. Aby to upamiętnić, na wyspie Stawu za Turbiną postawiono pomnik-ławeczkę z postacią prezydenta i jego psa. (Fot. w: Przewodnik turystyczny - dolina rzeki Pilicy).
Legenda "O tym, jak prezydent Mościcki w Spale bywał" Joanny Kiszkis z tomu "Legendy województwa łódzkiego" to opowieść o związkach prezydenta Mościckiego ze Spałą, polowaniami, żubrami. Symbolem tych związków jest pomnik żubra przy ul. Nadpilicznej 6 i jego niezwykła historia. (Fot. J. Siudecki).
Jakub Ritter, bohater powieści kryminalnej Agnieszki Płoszaj "Bez wyboru" przerażony ogląda zgliszcza Wielkiej Synagogi przy ul. T. Kościuszki (d. Spacerowa) w Łodzi. Jest 11 listopada 1939 r. Jakub zostaje dołączony do grupy mężczyzn, których niemieccy żołnierze zaprowadzili na plac Wolności, by pracowali przy niszczeniu pomnika Tadeusza Kościuszki. wykorzystując chwilowe zamieszanie Jakubowi udaje się uciec i bezpiecznie dotrzeć do domu. Tu dowiadujesię, że jego żona Sara rodzi. Ritterowie witają na świecie córkę Eli. (Fot. w: Łódź 1939-1945 : kronika okupacji).
Piotrek Szwendak, bohater powieści Agnieszki Płoszaj "Pałac pod Ptasimi Głowami", chcąc ratować swojego pieska Julka z rąk bandy Kapelusznika, udaje się na plac Wolności w Łodzi. Obserwując plac, zwraca uwagę na stojący na środku pomnik Tadeusza Kościuszki. (Il. z: Łódź Niepodległa : wykłady w Centrum Dialogu : zaproszenie).
Trąbon - bohater powieści "Tomek kontra Thomas" Hanny Pułaczewskiej, jest świadkiem wybuchu na terenie budynku przy ul. Piotrkowskiej 295 w Łodzi, w którym mieści się Instytut doktora Faltera. Przestraszony ucieka Piotrkowską i zatrzymuje się przy Ławeczce Tuwima pod numerem 104. (Fot. W. Małek z: Piękno Ziemi Łódzkiej).
Porwany i uśpiony ochroniarz obiektu przy ul. Piotrkowskiej 295 w Łodzi z powieści "Tomek kontra Thomas" Hanny Pułaczewskiej budzi się pod pomnikiem Reymonta przy placu Reymonta w Łodzi. Zauważa, że sylwetka pisarza została okryta ochroniarską bluzą Szczególskiego. (Fot. W. Małek z: Ziemia Łódzka : album wspomnień).
Mechanik samochodowy Maciej Majer, bohater powieści "Złoty peugeot" Marcina Andrzejewskiego, odbywa przejażdżkę po Łodzi najnowszym nabytkiem kolegi Bajeranta - samochodem marki Alfa Romeo. Mężczyźni przemierzają ulicę Nowotki (ob. Pomorska), objeżdżają rondo placu Wolności z wyróżniającym się na środku pomnikiem Tadeusza Kościuszki. (Fot. 1 T. Biliński, fot. 2 K. Kupczyk).
Dawid Lewiatan, bohater powieści Anety Krasińskiej "Nauczycielka z getta", jest zmuszony wraz z innymi Żydami do zniszczenia pomnika Tadeusza Kościuszki na placu Wolności w Łodzi. (Fot. z: Litzmannstadt Getto : ślady : przewodnik po przeszłości).
Rok 1939, na Łódź spadły niemieckie bomby. Elżbieta Strzechowska - bohaterka powieści "Całe złoto Löwenstadt" Anny Ewy Michalskiej pozostała w mieście. Z przerażeniem patrzy na zniszczenie pomnika T. Kościuszki na placu Wolności.
Bohater powieści Kingi Wójcik "Poryw",sierżant sztabowy Marcel Wolski, po trudnej rozmowie z przełożoną Leną Rudnicką, wraca do domu przez plac Wolności w Łodzi, obchodząc pomnik Tadeusza Kościuszki, stojący na środku placu. (Fot. K. Gąszewski).
Bohater powieści Kingi Wójcik "Poryw", sierżant sztabowy Marcel Wolski, idzie ze swoją przełożoną Lenę Rudnicką na lody zaraz po zakończonym śledztwie w sprawie zabójstwa Klemensa Chmielnego. Policjanci przechodzą ul. Piotrkowską w Łodzi obok pomnika zwanego fortepianem Rubinsteina. Marcel uśmiecha się, widząc ulicznego gitarzystę, grającego romantyczną piosenkę. (Fot. K. Gąszewski).