Księży Młyn

Bohaterowie powieści Marcina Andrzejewskiego "Tramwaj Tanfaniego", Michał Paczkiewicz i Maurycy Belfer, jadą do szpitala w sprawie okaleczonego dyrektora Widzewskiej Manufaktury. Droga, którą jadą wywiadowcy, prowadzi przez łódzką dzielnicę fabryk należących do Karola Scheiblera. Detektywi obserwują życie mieszkańców na osiedlu robotniczym na Księżym Młynie, zbudowanym przez fabrykanta. (Fot. W. Pfeiffer).

"Konie zakręciły z nerwowym parskaniem. Bruk na Świętej Emilii zabłyszczał po deszczu długą, mieniącą się linią. Środkiem, od strony odległej przędzalni Scheiblera ciągnęły z dala wozy towarowe zaprzężone w siwe, ciężkie konie. [...] Nieliczni przechodnie ustępowali wozom. Kobiety w chustach i szarawych fartuchach wywieszały płachty prania, jaśniejące na tle podwórkowych komórek. [...] Po obu stronach drogi pojawiły się rachityczne drzewka. Daleko, kreśląc w dal linię drogi, zapełnionej sznurem konnych zaprzęgów, gdzie zza drzew wystawały rude dachy wysokich budynków przędzalni. Od północy za familokami otworzył się widok na łąkę i nieużytki, na jesiennej trawie pasły się krowy, wszystkie rudobrązowe, pilnowane przez kilku bosych malców".

"Podkowy biły rytmicznie o bruk Świętej Emilii. Przy rzędach ceglanych domów robotniczych na Księżym Młynie natknęli się na oddział Kozaków, z dziesięciu jeźdźców na rosłych koniach o ciemnej maści".